De St. Petrus Kapel te Spay
In een Schenkingsoorkonde uit 1237 werd de Kapel voor het vermeld. De originele oorkonde bevindt zich in het Landesarchief te Wiesbaden. Volgens deze oorkonde schonk Ridder Drabodo van Oberspay de Kapel aan het Cisterciënser Klooster van Eberbach. De monniken van Eberbach zorgden voor een priester. De Kapel heeft echter nooit als parochiële kerk dienst gedaan.
Architectuur
De Kapel dateert vermoedelijk uit de 11e/12e eeuw. Ter hoogte van de muur aan de zijde van de Rijn werd tijdens reperatiewerkzaamheden aan de buitenmuur een zogenaamde ‚rondeboog raam‘ ontdekt.
Op diverse plaatsen is de uit de Romeinse tijd stammende Visgraat-bouwtechniek te zien, welke tot de 13e eeuw in het Rijnland overwegend werd toegepast.
Schilderij
De kunstzinnige waarde van de Petrus Kapel uit zich op bijzondere wijze in de schilderingen, welke waarschijnlijk tussen 1300 en 1330 zijn aangebracht. In de jaren1931/1932 zijn deze fresco’s voor het eerst gerestaureerd. De gezichten zijn hierbij helaas verloren gegaan.
Sinds 1980 heeft de Kapel de status van monument, voornamelijk om reden dat de weergegeven Bijbelfiguren als een van de belangrijkste historische kunstschatten van de regio Midden Rijn wordt beschouwd.
De fresco‘s aan de koorzijde
Links boven:
Aanbeden door de Heilige Drie Koningen zit het Christuskind als heerser zegenend op de schoot van de Moeder Gods. In haar staande positie dient zij als een troon voor de Zoon van God.
De hier getoonde wapendragende figuren zijn voor paardenknechten te voornaam gekleed. Ook hier ridderlijk begeleidend personeel, als uitdrukking van Middeleeuws standenbesef.
Rechts boven:
In 1950 werd hier tijdens restauratiewerkzaamheden de afbeelding van een ridder in volledige toernooi-uitrusting gevonden. Volgens een kunsthistoricus van de Universiteit van Leiden is dit de afbeelding van St. George, de patroonheilige van de ridderorde. De Petrus Kapel was ten tijde van de schilderkunst in het bezit van de Cisterciënzers. Bernhard van Clairvaux, de stichter van de Cisterciënzerorde, was een prediker voor de kruistochten. De H. George werd in de Middeleeuwen vaak afgebeeld als een Kruisridder.
Omgeving altaar:
Van de in het koor afgebeelde Apostelen, wijzen enkelen als verkondigers van het Evangelie, naar de Evangelieboeken in hun handen.
De Apostelen zijn boodschappers voor het christendom en rechtstreeks door Christus geroepen om te getuigen.
Aan de poorten van Damascus verscheen Christus als Verrezene om Paulus de opdracht te geven de Christelijke Leer te verkondigen. Daarom is Paulus verbonden met de apostelen. Petrus en Paulus zijn prominenter omdat ze als de eerste leraren van de Kerk worden beschouwd.
De voetstukken waarop de apostelen staan, symboliseren de kantelen van het Kasteel van het Hemelse Jeruzalem.
De Fresco‘s aan de Rijnzijde
De afbeeldingen aan de onderkant van deze raamloze muur tonen de gevangenname van Jezus door middel van de Judaskus. De discipelen, die de handen op Jezus leggen, zijn gekleed als hedendaagse ridders
Boven deze Passiescène is de opstanding van de doden afgebeeld. Vier Engelen met bazuinen kondigen de Dag des Oordeels aan.
De illustratie boven toont Christus die Oordeelt.
Aan beide zijden van Christus zijn Maria, de Moeder Gods, en Johannes. de favoriete Volgeling en Prediker van Jezus, afgebeeld.
Bij het Laatste Oordeel wordt besloten of de verrezenen tot de gezegenden of de verdoemden behoren.
De groep van de gezegenden aan de rechterzijde van Christus wacht op het Paradijs, welk is afgebeeld als een middeleeuws kasteel met de kantelen van het Hemelse Jeruzalem. Bij de ingang wacht Petrus met de sleutel als bewaker van de Hemelpoort.
Aan de rechterzijde van Christus wordt de groep van de verdoemden voorgesteld die droefheid en wanhoop uitdrukken.
Volgens de middeleeuwse opvatting bevindt zich het goede aan de rechterkant en het kwaad aan de linkerkant van de Rechter van de Wereld (gezien vanuit het perspectief van de Rechter).
De zijdeur is pas na de totstandkoming van het schilderij aangebracht.